Τα άλογα είναι ευαίσθητα σε διάφορες σοβαρές μολυσματικές ασθένειες, όπως η γρίπη των αλόγων (γρίπη). Ευτυχώς, υπάρχουν διαθέσιμα εμβόλια για να προφυλάξουμε τα άλογα από κάποιες συνήθεις, σοβαρές όμως ασθένειες.

Τι είναι ο εμβολιασμός;

Ο εμβολιασμός είναι μία ένεση που διεγείρει μια ανοσοαπόκριση έναντι μιας συγκεκριμένης ασθένειας. Ένα πρόγραμμα εμβολιασμού θα εξασφαλίσει ότι το άλογό σας έχει τη μέγιστη προστασία από αυτές τις σοβαρές (και μερικές φορές θανατηφόρες) ασθένειες. Αυτό συνήθως επιτυγχάνεται με δύο εμβολιασμούς στην αρχή που ακολουθούνται από ετήσιους αναμνηστικούς εμβολιασμούς για το άλογό σας. Για να παρέχετε στο άλογο σας πλήρη και συνεχή προστασία από αυτές τις ασθένειες, είναι απαραίτητο να ακολουθείτε ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα εμβολιασμού.

Πρέπει να εμβολιαστεί το άλογό μου;

Μερικοί ιδιοκτήτες έχουν ως δικαιολογία ότι ο εμβολιασμός είναι υπερβολικά δαπανηρός και αυτός είναι λόγος μη εμβολιασμού του αλόγου. Αν και τα προγράμματα εμβολιασμών και οι ετήσιες αναμνήσεις μπορεί να μην είναι φθηνά, αν το άλογό σας κολλήσει μία από αυτές τις ασθένειες, το κόστος της θεραπείας θα είναι σημαντικά πιο ακριβό. Αυτές οι ασθένειες  μπορούν να οδηγήσουν σε εξασθένηση του αλόγου και, αν εμφανιστούν επιπλοκές, μπορεί να οδηγήσουν το άλογο μέχρι και τον θάνατο. Εάν επιθυμείτε να εμφανιστείτε σε show, να αγωνιστείτε ή να συμμετέχετε με το  άλογό σας σε αγώνες, πρέπει να εμβολιάσετε το άλογο σας έναντι του τετάνου και  της γρίπης σύμφωνα με τους κανονισμούς της επιτροπής ή του οργανισμού αγώνων. Αυτό συνήθως αποδεικνύεται με την παρουσίαση ενός επικυρωμένου πιστοποιητικού εμβολιασμού που υπογράφεται από κτηνίατρο.

Ποιες ασθένειες μπορεί να εμβολιασθούν;

Οι εμβολιασμοί είναι διαθέσιμοι για πολλές ασθένειες, αλλά οι σημαντικότεροι εμβολιασμοί για άλογα στην Ευρώπη είναι για τον  τέτανο και για την γρίπη .Υπάρχουν επίσης εμβολιασμοί έναντι του ίππιου ερπητοίου ο οποίος μπορεί να είναι αιτία αποβολών στη φοράδα. Επικοινωνήστε με τον κτηνίατρο σας για να σας ενημερώσει αν χρειάζεται εμβολιασμός και για αυτήν την ασθένεια.

Τέτανος («κλείδωμα σιαγόνας»)

Ο τέτανος ​​προκαλείται από ένα βακτήριο το  Clostridium tetani, το οποίο βρίσκεται στο έδαφος και εισέρχεται στο αίμα του αλόγου μέσω ανοικτής πληγής. Ακόμη και μικρά τραύματα μπορούν να επιτρέψουν μόλυνση με Clostridium tetani και, επειδή η περίοδος επώασης είναι 7-21 ημέρες, το τραύμα συνήθως επουλώνεται μέχρι να εμφανιστούν τα πρώτα σημάδια της νόσου. Συχνά οι ιδιοκτήτες δεν γνωρίζουν καν ότι το άλογό τους έχει μια πληγή, ή την θεώρησαν μικρή και δεν έδωσαν σημασία και όμως το άλογό τους αναπτύσσει τέτανο.

Τα συμπτώματα του τετάνου είναι:

• Ασαφής δυσκαμψία της κεφαλής και των άκρων που εξελίσσεται σε απροθυμία του αλόγου  να κινηθεί.
• Οι σπασμοί στους μυς της κεφαλής και του αυχένα προκαλούν δυσκολία στο μάσημα, φλεγμονή των ρουθουνιών και έκφραση μεγάλων ματιών.
• «Σαρδόνιο χαμόγελο» - οι γωνίες του στόματος τραβιούνται πίσω σφιχτά.
• Κατακόρυφα αυτιά.
• Το τρέμουλο εξελίσσεται σε βίαιους σπασμούς ολόκληρου του σώματος σε απόκριση ξαφνικών κινήσεων ή θορύβου.

Περίπου το 90% των μη εμβολιασμένων αλόγων που προσβάλλονται απο τέτανο πεθαίνουν. Στον μικρό αριθμό των αλόγων που αναρρώνουν, απαιτείται εντατική κτηνιατρική περίθαλψη και νοσηλευτική φροντίδα για περίοδο περίπου 6 εβδομάδων.

Η γρίπη των ιπποειδών («γρίπη»)

Πρόκειται για μια εξαιρετικά μεταδοτική  ασθένεια του αναπνευστικού συστήματος που προκαλείται από διάφορα στελέχη του ιού της γρίπης. Ένα άλογο προσβάλλεται από τον ιό της  γρίπης είτε μέσω επαφής με μολυσμένο άλογο είτε έμμεσα από το μολυσμένο περιβάλλον / αέρα. Τα μολυσμένα άλογα επωάζουν τη νόσο για 1-3 ημέρες πριν εμφανίσουν οποιαδήποτε συμπτώματα, γι 'αυτό και τα κρούσματα της γρίπης των ιπποειδών εξαπλώνονται τόσο γρήγορα.

Τα συμπτώματα της γρίπης περιλαμβάνουν:

• Αύξηση της θερμοκρασίας έως 41 ° C για 1-3 ημέρες (συχνά μη ανιχνευθείσα).
• Ένα σκληρό, ξηρό βήχα ξαφνικής εμφάνισης που επιμένει για 2-3 εβδομάδες ή περισσότερο.
• Σαφή ρινική έκκριση που εξελίσσεται σε πυκνή, πράσινο-κίτρινη εκκένωση
• Λήθαργος.
• Απώλεια της όρεξης.
• Η ασθένεια μπορεί να εξελιχθεί σε βρογχίτιδα ή πνευμονία που απειλεί τη ζωή. Όταν τα άλογα αναρρώνουν από τη γρίπη, εμφανίζουν μια εξασθενημένη κατάσταση που τα καθιστά πιο ευάλωτα σε δευτερογενείς λοιμώξεις.

Οι εστίες γρίπης είναι πιο συχνές εκεί όπου συγκεντρώνεται μεγάλος αριθμός νεαρών αλόγων σε συνθήκες στρες, δηλαδή σε  αγοροπωλησίες αλόγων ή show.

 

 

Είναι επικίνδυνος ο εμβολιασμός;

Όχι, ο εμβολιασμός δεν είναι επικίνδυνος. Έχουν γίνει πολυάριθμες συζητήσεις σχετικά με τις ανεπιθύμητες αντιδράσεις σε εμβολιασμούς σε κατοικίδια ζώα τα οποία, δυστυχώς, ήταν κατά βάση ανεύθυνοι τρόποι αντιμετώπισης του προβλήματος. Εκατομμύρια άλογα έχουν εμβολιαστεί κατά του τετάνου και της γρίπης εδώ και πολλά χρόνια και ο αριθμός των ανεπιθύμητων ενεργειών που αναφέρθηκαν από αυτά τα εμβόλια είναι ασήμαντος. Από αυτές τις ανεπιθύμητες ενέργειες που αναφέρθηκαν, οι περισσότερες είναι μόνο τοπικές αντιδράσεις στο σημείο της ένεσης ή ήπια δυσκαμψία των μυών.

Ο κίνδυνος για το άλογό σας να υποστεί σοβαρές ή θανατηφόρες συνέπειες από τον τέτανο και την γρίπη είναι πολλές, αν δεν εμβολιαστεί. Ο κίνδυνος που προέρχεται από τον μη εμβολιασμό είναι ασύγκριτα  μεγαλύτερος από τις ανεπιθύμητες αντιδράσεις λόγω του εμβολιασμού.

Μπορώ  να ιππεύσω το άλογό μου μετά τον εμβολιασμό;

Θα πρέπει να προσπαθήσετε να μειώσετε το στρες, π.χ. βαριά άσκηση, στο άλογό σας για τις 24-48 ώρες μετά τον εμβολιασμό. Αυτό θα μειώσει περαιτέρω την πολύ μικρή πιθανότητα οποιασδήποτε ανεπιθύμητης αντίδρασης.

Το άλογό μου δεν ανέχεται τις βελόνες - υπάρχει κάποιος τρόπος αντιμετώπισης;

Όχι. Είναι σημαντικό να εμβολιάσετε  το άλογό σας. Στους εμβολιασμούς χρησιμοποιούνται πολύ μικρές βελόνες και ο εμβολιασμός διαρκεί μόνο δευτερόλεπτα. Ο κτηνίατρός σας είναι σε θέση να εμβολιάσει φοβικά ή αδέξια άλογα.

Υπάρχουν πολλά «εγκεκριμένα» προγράμματα εμβολιασμού - πώς μπορώ να ξέρω ποιο είναι το καλύτερο για το άλογό μου;

Εμβολιασμός κατά της γρίπης

Τα εγκεκριμένα προγράμματα εμβολιασμού για το εμβόλιο της γρίπης δημοσιεύονται από το Jockey Club, τη Διεθνή Ομοσπονδία Ιππασίας (FEI) και από τις  εταιρίες παραγωγής των εμβολίων. Δυστυχώς, αυτά τα προγράμματα διαφέρουν μεταξύ των οργανισμών και προκαλεί σύγχυση στον ιδιοκτήτη να προσδιορίσει ποιώ πρόγραμμα  θα πρέπει να ακολουθήσει. Για να περιπλέξουμε τα θέματα περαιτέρω, οι κατασκευαστές κάθε εμβολίου συνιστούν και πάλι διαφορετικό πρόγραμμα, με βάση την αποτελεσματικότητα των εμβολίων τους που προσδιορίζεται από κλινικές δοκιμές.

Οι συστάσεις των κατασκευαστών παρέχουν στο άλογο σας την μεγαλύτερη προστασία για  τη γρίπη των αλόγων και θα ικανοποιήσουν επίσης το Jockey Club, το FEI και τους περισσότερους ιπποδρομικούς αγώνες και  τους κανονισμούς των επιτροπών έκθεσης.

Οι συστάσεις των κατασκευαστών είναι:

• Αρχικός εμβολιασμός: 2 εμβολιασμοί, 28-42 ημέρες μεταξύ τους.
• Πρώτη αναμνηστική δόση: 168 ημέρες μετά τον 2ο αρχικό εμβολιασμό.
• Επανεμβολιασμοί: Ετησίως (εντός 365 ημερών από την προηγούμενη αναμνηστική δόση). Ωστόσο, εάν το άλογο σας ανήκει σε ομάδα υψηλού κινδύνου (ιππικές εκδηλώσεις, εμφανίσεις κ.λπ.) ή κατά τη διάρκεια μιας εκδήλωσης, θα πρέπει να χορηγούνται επανεμβολιασμοί κάθε 6 μήνες.

Το πρόγραμμα εμβολιασμού του Jockey Club είναι:

• Αρχικός εμβολιασμός: 2 εμβολιασμοί, 21-92 ημέρες μεταξύ τους.
• Πρώτη αναμνηστική δόση: Εντός 150-215 ημερών από τον 2ο αρχικό εμβολιασμό.
• Επανεμβολιασμοί: Ετησίως (εντός 365 ημερών από την προηγούμενη αναμνηστική δόση). Συμβουλεύεται να εμβολιάζονται τα άλογα συχνότερα κατά τη διάρκεια μιας επιδημίας.

Το πρόγραμμα εμβολιασμού της FEI είναι:

• Αρχικός εμβολιασμός: 2 εμβολιασμοί, 21-92 ημέρες μεταξύ τους.
• Επανεμβολιασμοί: Ετησίως (εντός 365 ημερών από τον 2ο αρχικό εμβολιασμό).

ΣΗΜ .: Οι κανονισμοί του Jockey  Club και της  FEI  δηλώνουν ότι αυτοί οι εμβολιασμοί  δεν μπορούν να έχουν γίνει  σε λιγότερο από  7 ημέρες  πριν από έναν διαγωνισμό ή την είσοδο του αλόγου σε στάβλους ανταγωνισμού.

Εμβολιασμός  τετάνου

Οι περισσότεροι εμβολιασμοί με γρίπη περιέχουν επίσης το εμβόλιο κατά του τετάνου και εάν ακολουθήσετε το πρόγραμμα εμβολιασμού κατά της γρίπης χρησιμοποιώντας ένα συνδυασμένο εμβόλιο, το άλογό σας θα προστατευθεί επίσης από τον τέτανο.

Όταν χρησιμοποιούνται ξεχωριστά εμβόλια κατά του τετάνου , το πρόγραμμα εμβολιασμού είναι:

• Αρχικός εμβολιασμός: 2 εμβολιασμοί σε απόσταση 28 ημερών.
• Πρώτη αναμνηστική δόση: Εντός 365 ημερών από τον 2ο εμβολιασμό.
• Επανεμβολιασμός: Χρειάζεται μόνο κάθε 1-2 χρόνια.

Στις έγκυες φοράδες θα πρέπει να χορηγηθεί εμβόλιο τετάνου κατά τις τελευταίες 4-6 εβδομάδες της εγκυμοσύνης, ούτως ώστε θα παρέχουμε στο νεογέννητο πουλάρι προστασία μέσω του γάλακτος της φοράδας για τις πρώτες 6-12 εβδομάδες της ζωής του πουλαριού.

Στα πουλάρια μπορεί επίσης να χορηγηθεί μια ένεση αντιτοξίνης τετάνου (ένα «αντίδοτο» στη μόλυνση του τετάνου) το συντομότερο δυνατόν μετά τη γέννηση για να παρέχει προσωρινή κάλυψη για 3-4 εβδομάδες. Αυτό θα πρέπει να ακολουθείται από άλλη δόση μετά από 4 εβδομάδες. Ο τακτικός εμβολιασμός έναντι του τετάνου μπορεί να ξεκινήσει σε ηλικία 3 μηνών.

Η ανάπτυξη εμβολιασμών έχει ως αποτέλεσμα την ύπαρξη προστασίας για έναν αυξανόμενο αριθμό μολυσματικών ασθενειών σε άλογα. Έχουν αναφερθεί πρόσφατα ανησυχίες σχετικά με τους εμβολιασμούς ανθρώπων και ζώων και αυτό οδήγησε στην ανάπτυξη της έννοιας των προσαρμοσμένων πρωτοκόλλων εμβολιασμού. Εάν το άλογό σας δεν είναι πιθανό να εκτεθεί σε κάποια ασθένεια, δεν έχει νόημα να εμβολιαστεί. Ο κτηνίατρός σας είναι ο πλέον αρμόδιος  να σας συμβουλεύσει σχετικά με την καταλληλότερη επιλογή εμβολίου για το άλογό σας, σταθμίζοντας τα οφέλη της προστασίας από κάθε κίνδυνο που σχετίζεται με το εμβόλιο.

Πρωτόκολλα εμβολιασμού

Ένα βέλτιστο πρόγραμμα εμβολιασμού:

• Μεγιστοποιεί τον αριθμό των ζώων που επιζούν στον πληθυσμό που λαμβάνει εμβολιασμό.
• Εξασφαλίζει ότι εμβολιάζονται μόνο ζώα που έχουν ρεαλιστικό κίνδυνο εμφάνισης ασθένειας.
• Ελαχιστοποιεί τον συνολικό αριθμό των εμβολιασμών που λαμβάνει κάθε ζώο στη ζωή του.
• Ελαχιστοποιεί το όφελος από τον εμβολιασμό ενός αλόγου με ένα αντιγόνο για το οποίο η πιθανότητα έκθεσης είναι χαμηλή και όπου η κλινική πάθηση είναι, εν πάση περιπτώσει, ήπια.

Σε όλες σχεδόν τις περιπτώσεις τα άλογα στην Ευρώπη θα πρέπει να εμβολιάζονται κατά των κυριότερων μολυσματικών ασθενειών της γρίπης των ίππων (γρίπης) και του τετάνου. Οι εμβολιασμοί χορηγούνται σε πώλους ηλικίας 12, 14 και 16 εβδομάδων. Ένας επαναληπτικός εμβολιασμός  χορηγείται σε ηλικία 16 μηνών. Για να επιτευχθεί πλήρης προστασία, τα ενήλικα άλογα των οποίων η κατάσταση εμβολιασμού είναι άγνωστη  (ανεμβολίαστα άλογα) απαιτούνται 2 εμβολιασμοί με διάστημα μεταξύ τους περίπου 4 εβδομάδων.

Υπάρχει συνεχής συζήτηση στην επιστημονική κοινότητα σχετικά με τα κατάλληλα χρονικά μεσοδιαστήματα για τους επαναληπτικούς  εμβολιασμούς  προκειμένου να διατηρηθεί πλήρης ανοσία έναντι  των μολυσματικών ασθενειών σε όλα τα άλογα. Οι τρέχουσες συστάσεις απευθύνονται σε ετήσιους  επανεμβολιασμούς (εκτός από τις περιπτώσεις υψηλού κινδύνου όπου μπορεί να δοθούν οδηγίες για συχνότερους εμβολιασμούς) . Για τον εμβολιασμό έναντι του τετάνου συστήνονται διαστήματα 2-5 ετών (αυτό ποικίλλει ανάλογα με την εταιρία παραγωγής και την ασθένεια για την οποία απαιτείται προστασία).

Είναι ασφαλή τα εμβόλια;

Ο εμβολιασμός αποτελεί ουσιαστικό μέρος ενός προγράμματος υγειονομικής περίθαλψης για τα κατοικίδια άλογα. Η ιδανική στρατηγική μεγιστοποιεί τις ευεργετικές επιδράσεις του εμβολιασμού ελαχιστοποιώντας ταυτόχρονα τους κινδύνους για το άλογο. Αυτό σημαίνει ότι όχι μόνο το κάθε άλογο λαμβάνει μόνο τους καταλληλότερους εμβολιασμούς, αλλά ότι τα εμβόλια αυτά είναι και αποτελεσματικά. Η αποτελεσματικότητα των εμβολίων μπορεί να μειωθεί λόγω της κακής αποθήκευσης και των ακατάλληλων τεχνικών χορήγησης, αλλά επίσης καθορίζεται από την υγεία του εμβολιασμένου ζώου. Για το λόγο αυτό, ο κτηνίατρός σας θα εκτελέσει πλήρη κλινική εξέταση πριν εμβολιάσει το άλογό σας, ώστε να εντοπιστούν σημάδια νόσου και να ληφθούν τα κατάλληλα μέτρα. Ο εμβολιασμός ενός αλόγου που ήδη επωάζει μολυσματική ασθένεια είναι απίθανο να είναι αποτελεσματικός.

Θυμηθείτε ότι ακόμη και με την αυστηρή προσοχή στη σωστή χορήγηση, ένας μικρός αριθμός ατόμων μπορεί να αποτύχει να ανταποκριθεί σε οποιοδήποτε εμβόλιο.

Τι είναι ένα ανεπιθύμητο συμβάν;

Ένα ανεπιθύμητο συμβάν ορίζεται  κάθε ανεπιθύμητο περιστατικό που θα εμφανιστεί μετά τη χρήση ενός εμβολίου, ανεξάρτητα από το εάν το προϊόν προκαλεί το συμβάν ή όχι. Οι αντιδράσεις στα εμβόλια μπορούν να χωριστούν σε 3 ομάδες:

Οξεία αντίδραση, θα εμφανιστεί εντός 24-72 ωρών μετά τον εμβολιασμό και μπορεί να περιορίζεται στο σημείο του εμβολιασμού, π.χ. οίδημα και  δυσκαμψία του αυχένα. Μπορεί να επηρεάσει όλο το σώμα, π.χ. εξανθήματα στο δέρμα. Οι σοβαρές αλλεργικές αντιδράσεις είναι πολύ σπάνιες, αλλά οι περισσότεροι κτηνίατροι θα παρακολουθήσουν προσεκτικά το άλογο για περίπου 30 λεπτά μετά τον εμβολιασμό (ιδιαίτερα εάν χορηγηθεί εμβόλιο για πρώτη φορά- νέος εμβολιασμός).

Μεσοπρόθεσμη - καθυστερημένη ανοσοαπόκριση που εμφανίζεται 1-6 εβδομάδες μετά τον εμβολιασμό. Αυτές οι αντιδράσεις μπορεί να περιλαμβάνουν καταστολή ή διέγερση της ανοσολογικής απόκρισης, π.χ. ανάπτυξη δυσκαμψίας των αρθρώσεων ή άλλες ασθένειες του ανοσοποιητικού συστήματος.

Χρόνια αντίδραση εμφανίζεται πολλά χρόνια μετά τον αρχικό εμβολιασμό.

Μπορεί ο εμβολιασμός να βλάψει το ανοσοποιητικό σύστημα;

Πολλά εμβόλια είναι ικανά να προστατεύουν τον οργανισμό  από περισσότερες από μία ασθένειες με μία μόνο ένεση. Υπάρχει αυξανόμενη ανησυχία ότι όσο περισσότερες ασθένειες προστατεύονται από ένα εμβόλιο τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος ανεπιθύμητης αντίδρασης. Η καταστολή του ανοσοποιητικού συστήματος ως αποτέλεσμα του εμβολιασμού είναι μεγαλύτερη όταν χρησιμοποιούνται πολυδύναμα εμβόλια . Ορισμένοι κτηνίατροι χρησιμοποιούν εμβόλια που προστατεύουν κάθε φορά μία μόνο ασθένεια. Ωστόσο, αν επιλέξετε αυτόν τον τρόπο εμβολιασμού  για το άλογό σας θα πρέπει να γίνουν περισσότερες μεμονωμένες ενέσεις για να του παρέχετε πλήρη προστασία.

Γιατί πρέπει να εμβολιάσω το άλογό μου;

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι τα εμβόλια αποτελούν τον ενδεδειγμένο τρόπο για τον έλεγχο των σοβαρών μολυσματικών ασθενειών και έχουν διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στη βελτίωση της υγείας. Ο έλεγχος της μολυσματικής νόσου στον άνθρωπο είναι ζήτημα πληθυσμού - η κυβέρνηση θέτει στόχους για εμβολιασμούς σε παιδιά (πάνω από 90%), προκειμένου να επιτευχθεί η ανοσία του γενικού πληθυσμού. Η κατάσταση στην κτηνιατρική είναι διαφορετική. Οι ιδιοκτήτες των αλόγων πληρώνουν για να προστατεύσουν το άλογό τους με εμβολιασμό. Αυτό σημαίνει ότι η πολιτική εμβολιασμού για άλογα βασίζεται στους ιδιοκτήτες, έτσι ώστε όλα τα εμβολιασμένα άλογα να προστατεύονται συνεχώς. Ο εμβολιασμός των αλόγων προσομοιάζεται με τους εμβολιασμούς που κάνουμε πριν ταξιδέψουμε στο εξωτερικό για να προστατέψουμε τις οικογένειές μας και τους εαυτούς μας.

Η ασθένεια του τετάνου αποκτάται από  μόλυνση του περιβάλλοντος, επομένως  όλα τα άλογα  βρίσκονται σε επικείμενο κίνδυνο. Άλλες ασθένειες, όπως η γρίπη των ίππων, είναι πολύ μεταδοτικές μεταξύ των αλόγων και ο τακτικός εμβολιασμός είναι ιδιαίτερα σημαντικός σε άλογα που ζουν σε ομάδες. Πολλοί διαγωνισμοί απαιτούν βιβλιάριο εμβολιασμού. Είναι λογικό λοιπόν να εξασφαλίσετε ότι έχουν γίνει οι ενδεδειγμένοι εμβολιασμοί  πριν εκθέσετε το άλογο ή το πόνυ σας σε οποιαδήποτε κατάσταση όπου θα αναμιχθεί με μεγάλο αριθμό αλόγων από διαφορετικά περιβάλλοντα.

Το άλογό μου χρειάζεται επανεμβολιασμό;

Η προστασία που παρέχεται από τον εμβολιασμό δεν είναι αναγκαστικά δια βίου. Η διάρκεια της ανοσίας ποικίλει ανάλογα με την κατάσταση του συγκεκριμένου ζώου και του εμβολίου που χρησιμοποιήθηκε. Η μακροχρόνια προστασία που παρέχεται από τους εμβολιασμούς ποικίλλει ανάλογα με τον κατασκευαστή και τα αντιγόνα που περιέχονται. Ο επαναληπτικός εμβολιασμός είναι απαραίτητος για τη διατήρηση επαρκών επιπέδων αντισωμάτων στον οργανισμό και την δυνατότητα αντιμετώπισης πιθανών προσβολών.